Muzeum w synagodze w Chmielniku

Dobiegły półmetka prace nad budową pierwszego w Polsce multimedialnego muzeum umieszczonego w dawnej synagodze w Chmielniku.



Zabytkowa świątynia zgodnie z założeniem projektanta Mirosława Nizio będzie minimalistycznym tłem dla rozgrywającej się w jego wnętrzu opowieści o życiu Żydów w świętokrzyskich miasteczkach. Świętokrzyski Sztetl – bo tak nazywa się ośrodek - będzie stanowić połączenie historycznego budynku z nowoczesnymi technologiami. - Ekspozycja ma działać na zmysły, emocje i wyobraźnię widzów, angażując widza jak nowoczesny teatr. Oryginalna struktura budynku będzie zredukowana do minimum. W tę przestrzeń wkomponowana zostanie potężna, kilkumetrowa, czarna bryła w kształcie sześcianu, z metalu. Centralnym elementem ekspozycji będzie wykonana po raz pierwszy na świecie w całości ze szkła bima.



Synagoga w Chmielniku jest przekształcana w nowoczesne centrum dostarczające informacje na temat życia Żydów w okolicznych miejscowościach oraz bogatej historii współistnienia dwóch kultur - polskiej i żydowskiej. Chmielnik to jedno z niewielu miejsc w Polsce, które także ze względu na coroczne Spotkania z Kulturą Żydowską, stawia pomnik pamięci życiu, a nie śmierci przedwojennym mieszkańcom. To będzie ważny punkt na ścieżce zwiedzania miejsc związanych z historią Żydów polskich, dopełniający całość opowieści, którym do tej pory głównym nurtem był holocaust.

Projektant koncepcji architektonicznej, Mirosław Nizio opiera swój pomysł na dwoistości relacji między dwoma narodami, zaproponował by ideę nazwać "Domem światła i cienia”. W tym celu stosuje kontrast kolorystyczny i formalny poprzez zderzenia nowej minimalistycznej czarnej formy z białą przestrzenią zachowującą oryginalną konstrukcję. Wnętrze synagogi zostanie jedynie odnowione, ściany przemalowane na biało, bez odtwarzania architektury i fresków w oryginalnej postaci. Czarna kubiczna forma posłuży jako przestrzeń wystawiennicza, natomiast na jej dachu w scenerii kolebkowego sklepienia synagogi będą odbywały się koncerty, przedstawienia teatralne i wystawy. We wnętrzu czarnej przestrzeni znajdować się będzie podświetlona szklana bima. To najważniejsze miejsce w synagodze, z którego kapłan odczytuje Torę podczas nabożeństw. Wysoka na cztery metry zrekonstruowana bima będzie wzorowana na XVII-wiecznym oryginale. Wszystkie elementy wykonane zostaną z wielkoformatowego szkła, odlewanego przy zastosowaniu nowoczesnych technik.

Nowo powstałe muzeum zaskakiwać będzie włączeniem w narracyjną opowieść oryginalnych eksponatów i nowoczesnych sposobów ekspozycyjnych, np. interaktywne ekrany, multimedialne prezentacje. Dzięki tym działaniom wzmożona aktywność wokół kultury żydowskiej wskrzesi pamięć o Świętokrzyskim Sztetla.