Życie Jana Chruślińskiego wpisane w historię...

Pod koniec ubiegłego roku ukazała się interesująca książka Jana Chruślińskiego pt. „Życie wpisane w historię…”. Choć jej autor mieszka w Warszawie, to powinna ona zainteresować czytelników regionu świętokrzyskiego, gdyż jest on rodem z Buska Zdroju. Zdaniem krytyków literackich, publikacja ta ma charakter autobiograficzny. Życiorys jej autora już na starcie gwarantuje to, że opisane zdarzenia dotyczyć będą prawdziwych przeżyć…



Jan Chruśliński - ur. 11 marca 1937 r. w Busku Zdroju, był kolarzem w kadrze Polski LZS i startował w wielu prestiżowych wyścigach w kraju i zagranicą. Ukończył Oficerską Szkołę Inżynieryjną we Wrocławiu i Wojskową Akademię Polityczną w Warszawie oraz studia podyplomowe z obrony cywilnej w Moskwie. Jest pułkownikiem Wojska Polskiego. Przedstawiciele różnych szczebli samorządowych w województwie świętokrzyskim mieli okazję bliżej go poznać, gdy pracował w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie. W 2008 r. przeszedł na emeryturę.
Publikuje w Buskim Kwartalniku Edukacyjnym artykuły o tematyce historycznej. W 2009 r. debiutował książką pt. „Rozstania i powroty”. W sumie wydał już trzy kilkusetstronicowe książki. Jeden z krytyków zwierzył mi się nieoficjalnie, że te trzy dzieła są właściwie jednym, ale w trzech tomach. W niniejszym szkicu postarałem się napisać także o dwóch pozostałych.

„Życie wpisane w historię...” – to książka, która ukazała się nakładem Biblioteki „Bez podziałów” w Kielcach – Chrobrzu. Pomoc w jej wydaniu okazali: pisarz Adam Ochwanowski i poseł do Parlamentu Europejskiego Czesław Siekierski. Jest ona biograficzno – wspomnieniowa. Jak podkreśla we wstępie do niej prof. Karol Czejarek, czyta się ją z zapartym tchem i trudno się od niej oderwać.
„W książce tej jest dosłownie wszystko: małe miasteczko i duże miasto, czyli miejsce urodzenia i czas dojrzałego życia autora. Jest geneza pochodzenia, szkoła i dorastanie; jest wreszcie kariera pułkownika Wojska Polskiego, który w pewnym okresie swego życia pełnił służbę wojskową u samego Wojciecha Jaruzelskiego. Autor opisuje w niej „czasy” Polski Ludowej, a także Polski nowej, obecnej – po przemianach, które dokonały się po roku 1989 r.” – zauważa prof. Czejarek.
W książce opisana została także choroba nowotworowa, na którą zapadł autor. Jest też wstrząsająca relacja o tym, jak aktywny człowiek i w pełni sił twórczych, stający nagle twarzą w twarz z rakiem, musi każdego dnia pokonywać własne słabości i ograniczenia, własną psychikę w sposób, o który nawet by się nie podejrzewał.
„Książkę, którą PT Czytelnik w tej chwili trzyma w ręku szczerze polecam. Bowiem wzrusza ona i fascynuje autentyzmem – zwykłą prawdą o życiu” – zachęca recenzent.
„Należy docenić tego rodzaju książki. Są potrzebne młodemu pokoleniu jak świadectwo minionego czasu, aby to, co dzisiaj w Polsce ma miejsce (myślę o dokonaniach i nadal dokonujących się przemianach) było w ogóle możliwe” – dodaje.

W posłowiu z kolei prof. Stanisław Żak stwierdza, że pokaźny tom wspomnień stanowi zapis życia człowieka i zapis historii, czyli zapis czasu, w którym narratorowi wypadło żyć, w którym autor dokonał także jeszcze jednego podziału na wypadki historyczne i życie domowe i rodzinne.

„Książka jest interesująca z tego względu, że autor umiejętnie wkomponował własną biografię w historię ogólną, pokazując wielorakie zależności życia jednostki od społecznych i historycznych czy politycznych procesów, a także skutki w postaci śladów w sposobie myślenia o świecie i człowieku; w emocjach negatywnych (nienawiść, pogarda)” – pisze prof. Żak.

„Autor narrator – bohater - wciąga czytelnika w tę złożoną, wielowątkową historię, opowiada płynnie, żywo. Nie ogranicza się tylko i wyłącznie do wyliczania nazwisk, zdarzeń, dat lecz ożywia je, one dzieją się na nowo, udramatyzowane, nasycone intensywnymi emocjami oraz dojrzałym intelektualnym osądem – podkreśla recenzent.

Można więc powtórzyć za prof. Żakiem opinię, że sens wspomnień Jana Chruślińskiego polega na przesłaniu, iż życie jest piękne ale trudne, a jego uroda zależy od traktowania owych trudności.
„Tak było... wspomnienia oficera wojsk drogowych” – książka wydana nakładem Wszechnicy Świętokrzyskiej w 2010 r. ma strukturę wspomnieniową i jest, jak podkreśla prof. Stanisław Żak - kilkupoziomowa, w której dominują tematy i wątki wojskowe. Akcja większości utworu toczy się w Twierdzy Modlin, gdzie przez okres dwudziestu lat przyszło autorowi żyć, mieszkać i pełnić zawodową służbę wojskową. Na drugim planie istnieje wątek rodzinny – dom w Busku-Zdroju.
Opisane są w niej, jak zauważa prof. Żak, emocjonalne więzi z rodzicami i rodzeństwem, budowanie własnego domu – mozolnie i w niemałym trudzie na współbrzmieniu emocjonalnym małżonków, co przejawia się w zgodzie na trudne życie w różnych miejscach, bo najważniejsze jest być razem, na dobre i na złe.
„Jest w tej książce jeszcze coś bardzo ważnego, mianowicie historia. Nie tylko ta współczesna, w której autor uczestniczył czy nawet ją tworzył, ale historia znacznie – bo o stulecia – wyprzedzająca naszą epokę. Warto zwrócić uwagę na pewne predyspozycje refleksyjne czy nawet filozoficzne autora, ujawniające się w relacjach ze światem zewnętrznym, w którym dostrzega napięcia dramatyczne między ludźmi, między człowiekiem i przyrodą” – podkreśla recenzent.

„Rozstania i powroty” - książka wydana nakładem Wszechnicy Świętokrzyskiej w 2009 r. w Kielcach w sposób bardzo osobisty opowiada historię pierwszych dwudziestu pięciu lat życia jej autora. Wówczas otarł się on o okrucieństwo drugiej wojny światowej i musiał sprostać licznym wyzwaniom. Jest to zapis jego bardzo osobistych wspomnień o drodze ku dorosłości, począwszy od opisu życia w domu rodzinnym i mieszkających w nim - ukochanej matki i ojca, licznych krewnych i przyjaciół, potem legendarnego dowódcy miejscowego oddziału AK – majora „Srogiego” i wreszcie wspaniałych nauczycieli. Wspólnym „mianownikiem” dla wszystkich tych osób jest Busko-Zdrój i Kielecczyzna. Wszyscy opisanie w książce ludzie wszczepiali w duszę autora świat nadzwyczajnych wartości.

Później, jak zauważa recenzent, o ukształtowaniu jego duszy, a także o uformowaniu się jego osobowości i tożsamości zadecydowało kolarstwo szosowe, w którym osiągnął wiele sukcesów i dzięki któremu zyskał sobie społeczne uznanie. Jan Chruśliński opisał także służbę wojskową, która jednoznacznie wyznaczyła jego życie. „Swą osobistą drogę życiową autor ukazał z wyjątkowym pietyzmem posługując się barwnym językiem, w sposób niebywale ciepły wprowadzając czytelnika w świat, który w jakimś sensie mógłby być światem każdego” - wyjaśnia ks. płk dr Wiesław Bożejewicz.

Na zakończenie, podzielając w większości zdanie recenzentów, z satysfakcją należy stwierdzić, że lektura trzytomowych wspomnień Jana Chruslińskiego dostarcza wielu doznań estetycznych, poznawczych oraz może być inspirująca dla czytelników.

Andrzej Piskulak