Vivian Maier - obserwator ulicy

Na fali popularności nowo odkrytej autorki fantastycznych zdjęć i portretów amerykańskich miast lat 60tych postaram się przybliżyć sylwetkę tej tajemniczej fotografki.



Vivian Maier (ur. 1 lutego 1926 – zm. 21 kwietnia 2009) fotograf amator, specjalizowała się w dokumentacyjnej fotografii ulicy – ang. street photography. Urodzona w Nowym Jorku, obywatelka Ameryki o francuskich i austro-węgierskich korzeniach we wczesnym okresie życia żyła pomiędzy Europą i Stanami Zjednoczonymi, w roku 1951 powróciła do Nowego Jorku, a następnie resztę życia spędziła w Chicago, gdzie pracowała przez ponad 40 lat jako opiekunka do dzieci. Dopiero niedawno, bo w roku 2007 świat przekonał się jak wielką była artystką. Warto zatem bliżej się przyjrzeć historii Mary Poppins, która zachwyciła świat swoimi fotografiami i która zapisała na kliszy fenomen rozwoju powojennej Ameryki, jej osobliwości urbanistycznej oraz portret jej mieszkańców.

Vivian nauczyła się fotografować we Francji i po przybyciu do Stanów przeczesywała ulice Wielkiego Jabłka, równocześnie doskonaląc swój warsztat. W roku 1956 Vivian opuściła Wschodnie Wybrzeże i przybyła do Chicago, w którym w wolnym czasie obserwowała okiem obiektywu swojego Rolleiflexa otaczający świat. Niestety za życia swoje prace fotograficzne skrzętnie chowała przed okiem publiki. Zatem fotografując do końca lat 90tych ubiegłego wieku zostawiła spuściznę około 150.000 negatywów, ponad 2,000 niewywołanych rolek filmów, 3,000 odbitek oraz amatorską dokumentację filmową i nagrania audio.
Vivian Maier - wolny a zarazem dumny duch, mimo takiego dorobku pod koniec życia klepała biedę i gdyby nie trójka ze swoich podopiecznych z ich wczesnego dzieciństwa odeszłaby w zapomnienie i ubóstwo. Traktując ją jako swoją drugą matkę, postanowiły kupić jej mieszkanie oraz podjęły się opieki pod koniec jej życia. Nie wiedzieli jednak nic o fakcie istnienia ogromnego zbioru negatywów w jednym z jej schowków w garderobie. Zostały one przypadkowo odkryte, a następnie zlicytowane na aukcji w celu uzyskania pieniędzy na zaległe rachunki Maier.

Te niewiarygodne zbiory nie ujrzałyby światła dziennego, gdyby nie ta aukcja staroci na lokalnym pchlim targu w roku 2007 organizowanym w dzielnicy Chicago Northwest Side. Osobą zainteresowaną tym zbiorem był John Maloof, agent nieruchomości oraz historyk z zamiłowania, który pracował nad dokumentacją oraz wydaniem albumu na temat sąsiadującego z mieszkaniem Vivian parku Portage. Maloof zakupił na aukcji te 3,000 odbitek oraz część negatywów. Obecnie posiada w swojej kolekcji, prowadząc jednocześnie Fundację ‘Maloof Collection’ od 100,000 do 150,000 negatywów, wspomniane odbitki, setki rolek filmu, nagrania filmowe, wywiady zarejestrowane na audio, oryginalne aparaty Maier, dokumenty oraz inne przedmioty należące kiedyś do Vivian.

A Vivian stała się ikoną fotografii ulicznej dokumentującej życie od lat 40tych to 70tych nie tylko Ameryki, ale i innych zakątków świata, przedstawiając życie ulicy oraz dzieła architektoniczne Nowego Jorku, Chicago, Los Angeles, Południowo-Zachodniego wybrzeża Stanów, oraz takich miejsc jak Manila, Bangkok, Pekin, Egipt, czy Włochy.

Warto podjąć się analizy jej prac i docenić jej niesamowity zmysł obserwacji oraz wyprecyzowane i głęboko przemyślane kadry. Ta uzdolniona fotografka podejmowała się dokumentacji nie tylko wspomnianych wyżej pulsujących i tętniących życiem ulic, ale i potrafiła dostrzec subtelne relacje pomiędzy rodzicem i dzieckiem, osób wykluczonych ze społeczeństwa i odrzuconych mieszkańców kraju, głównie ze względów rasowych. Uchwyciła również zanikające krajobrazy, rozwój urbanistyczny miast co obecnie składa się na nieocenioną spuściznę narodową.
Maier zmarła w roku 2009 w wieku 83 lat na skutek powikłań po niefortunnym poślizgnięciu się i urazie głowy, nie doczekawszy momentu kiedy jej prace ujrzały światło dzienne…

Obecnie polecam film, którego premiera miała miejsce 9 maja „Szukając Vivian Maier” z 2013 r. oraz wystawę dorobku autorki pt. „Amatorka” w Leica Gallery w Warszawie, ul. Mysia 3, czynna do 23 czerwca br.

http://leica-camera.pl/aktualnosci/wydarzenia/vivian-maier%C2%A0amatorka

Tłumaczenie i opracowanie: Magdalena Wolff