Teatralny Hotel na ZboĹźowej

Od mojej pierwszej rozmowy z Joanną Kasperek i Grzegorzem Artmanem minął prawie rok: pełen wydarzeń i ciekawych projektów aktorskiej pary. Najpierw był spektakl "Hotel pod Aniołem" w reĹźyserii Piotra Cieplaka, który znalazł się w finale XI Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Potem pojawił się projekt "Drogi i bezdroĹźa teatru", w którym artyści ze spektaklem docierają do mniejszych miejscowości województwa świętokrzyskiego. Następne było Stowarzyszenie Teatralno-Filmowe "Hotel pod Aniołem", które weszło do Federacji Stowarzyszeń Kulturotwórczych "Baza ZboĹźowa".



Teraz w budynkach przy ul. ZboĹźowej powstanie Teatr Magellana i Galeria Gatunki Sferyczne. W planach Stowarzyszenia są spektakle, warsztaty i festiwal teatralny. Projekty owiane są jeszcze tajemnicą i Grzegorz Artman niewiele o nich mówi, ale patrząc na tempo, z jakim Ci ludzie realizują kolejne zamierzenia, moĹźna podejrzewać, Ĺźe juĹź wkrótce wszystkie plany "Hotelu pod Aniołem" staną się rzeczywistością. Nie pozostaje nam nic innego, jak z przyjemnością ogłosić powstanie nowej sceny teatralnej w Kielcach. Oto, co grzegorz Artman opowiedział mi o nowej scenie:

Jaki będzie teatr Magellana?

-Dobrym duchem i opiekunem artystycznym teatru będzie Piotr Cieplak, laureat Paszportu Polityki i nagrody im. Konrada Swinarskiego. Nie chcemy stworzyć kolejnego w tym mieście teatru repertuarowego. Nie dlatego Ĺźe jest on zły, tylko dlatego, Ĺźe nas w teatrze interesują inne rzeczy. Moim zdaniem teatr często gubi proporcję czasu. W natłoku i pogoni często zapomina o tym, co jest istotą twórczych poszukiwań. Zadawanie pytań i próba odpowiedzi na nie wymaga czasu. W teatrze repertuarowym nie zawsze jest na to miejsce. Chcemy, aby teatr Magellana stał się niejako przystanią dla tych wszystkich, którzy podobnie postrzegają i czują teatr. Nas interesuje ta moĹźliwość podróĹźy i odkrywania wciąż na nowo świata i otaczającej nas rzeczywistości. Chcemy rozbijać stereotypy, iść pod prąd. To powinno się odbywać na drodze ewolucji, a nie rewolucji. Taki mechanizm pozwala czerpać z tego, co nazywamy toĹźsamością. Pozwala rozwijać myśl w oparciu o to, co juĹź się dokonało.

- Piotr Cieplak to wybitna osobowość polskiej sceny teatralnej. Czy jedyna, która pojawi się w Teatrze Magellana?

- Chcemy, aby powstające u nas przedstawienia były waĹźnymi wydarzeniami teatralnymi, więc i waĹźnych, wyjątkowych ludzi chcemy zapraszać do współpracy. To oczywiście proces. Czy Piotr Cieplak będzie chciał reĹźyserować w Teatrze Magellana? Tego nie wiem. Natomiast wiem, Ĺźe jeĹźeli uda się wytworzyć specyficzną atmosferę przypisaną temu miejscu i spójność dotyczącą zarówno kierunków artystycznych, aranĹźacji przestrzeni jak i chociaĹźby samego nazewnictwa, to wtedy szanse są o wiele większe. KaĹźdy powaĹźny twórca zadaje sobie wiele pytań odnośnie tego "kolejnego kroku". JeĹźeli w Teatrze Magellana będzie miał moĹźliwość na twórczą wypowiedĹş, to z pewnością taka ewentualność się pojawi.

- Założenie sceny teatralnej, to chyba niezbyt prosta sprawa. Od czego zaczniecie?Od miejsca, zaproszenia ludzi, premiery?

- Musimy pracować nad wizerunkiem miejsca. Myślę, Ĺźe styl pracy, sposób myślenia i wszystko, co się z tym wiąże, będzie moĹźliwy do zaobserwowania dopiero wtedy, kiedy zaczną powstawać pierwsze spektakle. To jest istotą. Natomiast w obecnej sytuacji wiele rzeczy toczy się równolegle. Nie jest przypadkiem, Ĺźe teatr nosi taką nazwę. Nie jest przypadkiem to, Ĺźe przestrzeń i jej aranĹźacja są spójne z nazwą teatru. Jestem przekonany, Ĺźe całość myślenia oparta na wielu doświadczeniach i obserwacjach jest bardzo konkretna i wynika z twórczych poszukiwań i prób formowania takiej struktury, jaką jest teatr.

- Jak będzie wyglądała scena teatru?

- Moim zdaniem sala teatralna powinna być otwarta na inny niĹź dotychczasowy sposób funkcjonowania tego typu obiektów. JeĹźeli damy sobie moĹźliwość chociaĹźby dowolnej aranĹźacji widowni, czy samej przestrzeni scenicznej, to w efekcie architektura uwolni inwencję twórczą na etapie poszczególnych realizacji, nie będzie jej ograniczała. To projekt i koncepcja reĹźysera powinny decydować o sposobie zagospodarowania przestrzeni. To trudne, ale w tym przypadku moĹźliwe, więc naleĹźy z tego skorzystać.

- Jak będzie funkcjonował na co dzień Teatr Magellana?

- NajwaĹźniejsze jest, aby w naszej pracy nie było przypadkowości. Jestem przekonany, Ĺźe Teatrem Magellana będą w stanie zarządzać 3-4 osoby, bez rozbudowywania biurokracji, urzędniczego zaplecza sceny. Chcemy uczestniczyć w Ĺźyciu teatralnym kraju. W planach na początek mamy najwyĹźej 3 przedstawienia w miesiącu, głównie w weekendy. Ludzie współpracujący z nami, uwikłani w róĹźne struktury teatralne, muszą z duĹźym wyprzedzeniem wiedzieć, kiedy będą grać na ZboĹźowej. Dlatego repertuar teatru powinien być precyzyjnie budowany z rocznym wyprzedzeniem i jasno określać daty i godziny pokazów. To nie jest odkrywcze, bo w większości krajów europejskich jest to zasadą i profesjonalizm polega na tym, Ĺźe angaĹźując się do danego przedsięwzięcia, musimy być przewidywalni dla naszych partnerów zawodowych i dla samych siebie. Moim zdaniem taki mechanizm daje w pełni moĹźliwość wykorzystywania potencjału, jaki kryje się w twórczym podejściu do wykonywanych zadań. NajwaĹźniejszy jest spektakl, to, co chcemy ludziom zaproponować. Jeśli to będzie naprawdę interesujące, widownia się znajdzie.

- Poza teatrem na Zbożowej ma powstać także galeria...

- Tak. Powstanie tam Galeria Gatunki Sferyczne. Ma być miejscem, gdzie będziemy prezentować dorobek twórczy współczesnych ludzi teatru. Istotą i Ĺźywiołem teatru jest "tu i teraz", które trudno uchwycić. Zdjęcia nie oddadzą w pełni tego, co dzieje się na scenie. Ale mogą zachęcić do zainteresowania się teatrem. Moim zdaniem najwaĹźniejsze jest, aby prezentowane w niej prace były interpretacją zdarzenia teatralnego, a nie sprowadzały się wyłącznie do formy czysto dokumentalnej. Przy takim załoĹźeniu uda nam się pokazać zarówno sylwetkę twórcy konkretnych prac jak i jego wraĹźliwość. Rozpoczniemy 2 grudnia pracami powstałymi podczas realizowanego przez nas projektu "Drogi i bezdroĹźa teatru", w którym "Hotel pod Aniołem" prezentujemy w róĹźnych miejscowościach naszego regionu. Projekt ukończymy w czerwcu. Zostało nam kilka miejscowości.

- W planach Stowarzyszenia jest także festiwal teatralny "Generacja". Jakie zespoły chcecie zapraszać?

- Chodzi o te spektakle, które mogą być pretekstem do dyskusji. Chcemy, aby po kaĹźdym przedstawieniu była szansa na spotkanie z jego twórcami i prawdziwą, istotną dyskusję na temat konkretnego zdarzenia. Jakie teatry będą nas odwiedzać? Czas pokaĹźe. Ja myślę, Ĺźe osią takiego festiwalu powinno być ukazywanie tego, Ĺźe sam teatr jest Ĺźywy, Ĺźe poszukuje i zderza się takĹźe z oczekiwaniami i gustami publiczności. Tylko wtedy damy sobie szansę na prawdziwie istotną rozmowę na tematy z teatrem związane. To kształtuje i podnosi kulturę teatralną, czy tego chcemy, czy nie.

- Już niedługo startujecie także z warsztatami teatralnymi. Kto będzie w nich uczestniczył, jakie macie zamierzenia, czego chcecie nauczyć?

- W warsztatach weĹşmie udział 30 osób. Ma to być młodzieĹź z domów opiekuńczych. Rozpoczną się kwietniowym spotkaniem "wolność - toĹźsamość - droga". Liczymy, Ĺźe młodzi ludzie, którzy nie mają przecieĹź idealnych warunków do startu w dorosłe Ĺźycie, zrozumieją, Ĺźe wszystko przed nimi i Ĺźe najwięcej zaleĹźy od nich, ich chęci, ich woli i determinacji. Uczestnicy spotkania juĹź w maju wezmą udział w warsztacie "przestrzeń wewnętrzna". Nie będziemy uczyć technik teatralnych. Mam prosty przykład: zadanie aktorskie: idę po chodniku i wieje wiatr. MoĹźna po prostu to zobrazować i pokazać czysto realny wymiar zdarzenia, a moĹźna zadać pytanie, co to znaczy, Ĺźe człowiekowi wieje wiatr w oczy. I tu zaczyna się przygoda. Jestem przekonany, Ĺźe to jest interesujące, bo odwołuje się do naszych wewnętrznych doświadczeń i wraĹźliwości. Trzecim elementem warsztatu będzie czerwcowe spotkanie z "Hotelem pod Aniołem": analiza poszczególnych scen spektaklu, ukazanie drogi, jaką przebyliśmy pracując nad tym przedstawieniem.

- W materiałach dostarczonych dziennikarzom znajduje się jeszcze jedno logo, tajemnicze K29...

- To nasz kolejny projekt i kolejna niespodzianka. Przyjdzie pora, aby o tym mówić.


Wici trzymają kciuki za "Hotel pod Aniołem", Teatr Magellana i powodzenie wszystkich, nawet tych najbardziej tajemniczych planów artystycznych Grzegorza Artmana.

rozmawiała: Agnieszka Kozłowska-Piasta