Liczy, że przy okazji uda się także ustalić szczegóły lokacji miasta. - Jak na razie historycy nadal spierają się, od kiedy Kielce są miastem, a konkretnych zapisów lokacyjnych brakuje - dodaje.

Zgodnie z nowymi przepisami o ochronie zabytków konserwator może nakazać przebadanie konkretnego miejsca znajdującego się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej. - Już ustalono, że taka decyzja zapadnie. Chcemy określić, kiedy powstał i jak wyglądał pierwszy ratusz - wyjaśnia Przychodni.

Przypuszcza, że magistrat mógł pochodzić nawet z XV wieku lub z początków XVI wieku. - Teraz ten spór rozstrzygniemy, obejrzymy również, jak układały się nawarstwienia gruntu przy fundamentach budynku. To może wyjaśnić, jakie były początki miasta - opowiada.

W tym roku będzie gotowa dokumentacja techniczna przebudowy Rynku. Samą modernizację zaplanowano na przyszły rok i wtedy archeolodzy rozpoczną pracę, za które zapłaci inwestor.

To będzie pierwsza okazja do zbadania ratusza, który spłonął w 1800 roku. W 1943 roku resztki ratusza odkopali Niemcy, budując zbiornik przeciwpożarowy, przekształcony obecnie w fontannę. Podczas prac jeden z Polaków pomierzył widoczne fundamenty i sporządził szkic. - Te opisane fundamenty na pewno zostały zniszczone. Ale prawdopodobnie zachowała się jeszcze ich część, którą musimy przebadać - mówi Przychodni.

Urzędnicy odpowiedzialni za przebudowę Rynku cieszą się z inicjatywy konserwatora zabytków. Twierdzą, że ocalone fragmenty starego ratusza mogą stać się kolejną atrakcją tego miejsca. - Już podczas przygotowania koncepcji modernizacji Rynku, zakładaliśmy oznaczenie konturów dawnego magistratu - mówi Artur Hajdarowicz z Miejskiego Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Administracji Budowlanej. Rozważane jest ułożenie w tym miejscu kostki brukowej w innym kolorze oraz ustawienie tablic informacyjnych.

Dodaje, że badania naukowców są potrzebne, bo sklepienia starych piwnic są w niektórych miejscach tylko 20 centymetrów pod powierzchnią gruntu. - Nie spodziewam się sensacji, których odkrycie mogłoby zablokować roboty budowlane - uważa Hajdarowicz.

Stary Ratusz w Kielcach

Najważniejszą świecką budowlą w mieszczańskiej części miasta był murowany ratusz wystawiony w rynku. Przyjmuje się, że zbudowano go w I połowie XVI wieku, oraz że był on ufundowany przez biskupa, jako że miasto było zbyt ubogie, by udźwignąć koszty takiej inwestycji. Według opisu z 1788 roku ratusz był: "w kwadrat murowany o dwóch piętrach, z wieżą wysoką" (...) "na dole jest kordygarda dla żołnierzy, na górze zaś jest sala, czyli sień, izba sądowa radziecka, sklep, czyli archiwum, murowany i sklepiony. W wieży jest więzieniów dwa, jedno murowane i sklepione z zamknięciem, drugie nad nim nie sklepione".

Stary ratusz rozebrano około 1820 roku, po pożarze, który w 1800 roku strawił całe centrum Kielc. Odsłonięte fragmenty pomierzył dopiero w 1943 roku Zygmunt Kinastowski. Według jego relacji korpus ratusza miał wymiary 21,25 metra na 16,25 metra.

Na podstawie: Rynek w Kielcach, Jan Leszek Adamczyk, 1993 rok.