Na początku ubiegłego stulecia dyrektorem zakładu był Jan Onufry Gombrowicz, ojciec pisarza. Wówczas to Gombrowiczowie mieszkali w bodzechowskim dworze. Ojciec Witolda stracił posadę i sympatię Kotkowskich po tym, jak trafił do aresztu podejrzewany o kontakty z PPS Frakcją Rewolucyjną.

W okresie międzywojennym fabryka żelaza została przekształcona w papiernię. Opakowania i pochłaniacze do odkurzaczy produkowano tam do 1983 roku. Obecnie teren jest własnością spółki Old Kram, która zajmuje się przeróbką drewna. Jej właściciel Zygmunt Wrona odnowił i zachował dawny układ zakładu z pozostałościami kanału wodnego. Zbudowany w 1880 roku komin cały czas dymi. W budynku portierni od czerwca ubiegłego roku mieści się tymczasowa siedziba muzeum Witolda Gombrowicza, które ma w przyszłości działać w Dołach Biskupich. Eksponatów na razie niewiele, głównie zdjęcia pisarza i jego rodziny, dokumenty i maszynopis "Ślubu", stół z krzesłami z dworu Kotkowskich.

Około 200 m na południe od fabryki stoi drewniany kościół pw. św. Zofii i św. Stanisława Kostki. Zbudowany został w 1937 roku dzięki babce Witolda, Anieli Kotkowskiej, która przekazała półtorej morgi gruntu, oraz dzięki ojcu Janowi Gombrowiczowi, który zakupił i przywiózł modrzewiowe drewno z rozebranego kościoła w podradomskiej Wsoli.

Droga przebiegająca obok kościoła prowadzi do pozostałości majątku Kotkowskich. Z wybudowanego pod koniec XVIII wieku przez ówczesnego właściciela Bodzechowa Jacka Małachowskiego dworu, w którym gościł król Stanisław August Poniatowski, zachowały się jedynie resztki spiżarni i piwnicy. Ku upadkowi chyli się drewniane skrzydło dobudowane przez Kotkowskich w początku XX wieku. Z okazałego niegdyś majątku, który po wojnie należał do PGR, w najlepszym stanie zachowała się stajnia.

W obecnie mocno zaniedbanym rozległym parku rośnie jeszcze sporo drzew pamiętających dawnych właścicieli. Warto zwrócić uwagę na aleję wiązową, pozostałości oczek wodnych czy pagórki widokowe. Podziwiać z nich można dolinę Kamiennej, a także około 10-metrową kolumnę z gniazdem bocianim. Kotkowscy postawili ją z potrzeb estetycznych, bo nie wyobrażali sobie bez bociana nadrzecznego krajobrazu.

Obrazy dworu i niesamowitą atmosferę, która panowała w nim za sprawą żyjących jak w komunie Kotkowskich, Witold Gombrowicz uwiecznił m.in. w opowiadaniu "Zbrodnia z premedytacją", a także powieściach "Opętani" i "Pornografii".


Jak tam trafić

Bodzechów znajduje się kilka kilometrów za Ostrowcem Świętokrzyskim, przy drodze do Ćmielowa i Ożarowa. Aby dojechać do muzeum Gombrowicza, należy skręcić przez przejazd kolejowy w kierunku na Wólkę Bodzechowską, a zaraz za torami w lewo w ulicę Fabryczną. Zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu w zakładzie Old Kram, tel. 265 19 58.