Cywilizacja Polska Kultura Turystyka i Podróże
Wys�ano dnia 13-04-2006 o godz. 11:00:00 przez agape 3015
Wys�ano dnia 13-04-2006 o godz. 11:00:00 przez agape 3015
![]() | Jednym z najbardziej znanych i praktykowanych zwyczajów świątecznych jest święcenie potraw w kościele w Wielką Sobotę. Zwyczaj ma bardzo głębokie korzenie, wywodzi się jeszcze z czasów pogańskich, od ludów zamieszkujących tereny dzisiejszego Bliskiego Wschodu. |
Wierzyli oni, że aby uzyskać przychylność bóstw rządzących przyrodą, należy oddać im część tego, co człowiek sam spożywa. I to nie taką zwykłą część, były to tzw. Pierwociny, czyli pierwsze zbiory.
Elementy tych wierzeń znalazły swoje miejsce w uroczystościach dotyczących najważniejszego święta żydowskiego, jakim jest Pascha, hebr. Pesah (przejście) obchodzonego na pamiątkę wyprowadzenia Żydów z Egiptu. Centralnym punktem obchodów tego święta była wigilia święta Pesah, kolacja zwana sederową, świąteczną. Na półmisku sederowym wykładało się 6 potraw, w określonym porządku: maca, zeroa, czyli kawałek na wpół upieczonego mięsa, przypominający pieczonego w pośpiechu baranka; bejca - gotowane na twardo jajko, marror chrzan-gorzkie zioła, charoset, słodka miazga z orzechów, miodu i migdałów i karpas - warzywa korzeń selera, liść cykorii, kawałek rzodkiewki lub pietruszki.
W chrześcijaństwie zwyczaj święcenia pokarmów pojawił się dopiero po upadku cesarstwa rzymskiego. Pierwsze zachowane świadectwa pochodzą z przełomu VII i VIII wieku. W trakcie Liturgii Paschalnej celebrowanej w wigilię Niedzieli Zmartwychwstania święcono baranka, którego następnie spożywano w świątyni.
Stopniowo zwiększała się liczba potraw, które zaczęto zanosić do domów, a nie spożywać w kościele. Następnie obrzędy wyprowadzono z kościołów - potrawy święcono w domach, albo w przydrożnych kapliczkach, wśród święconych pokarmów pojawił się nowy produkt, bez którego obecnie nie wyobrażamy sobie Świąt Wielkanocnych, czyli jajko. Na przełomie XVIII i XIX wieku zaczęto odchodzić od święcenia pokarmów w domach, ograniczano także ilość święconych potraw, do sześciu, potem siedmiu.
Co obecnie nosimy w koszyczku w WielkÄ… SobotÄ™? Jaka jest symbolika tych potraw?
Baranek - symbol Jezusa, i jego ofiary.
Jajka, pisanki - symbol nowego życia
Chleb - w pogaństwie symbol sytości i obfitości, obecnie symbol eucharystyczny.
Mięso (wędliny)- w pogaństwie symbol płodności, zdrowia i bogactwa, szczęścia.
Chrzan - pogański symbol zdrowia, siły fizycznej, traktowany także jako afrodyzjak, chrześcijanie rozumieli go jako symbol męki Jezusa.
Sól - pogańska ochrona przed duchami i chorobami, ma chronić przed zepsuciem.
Ciasta - to zupełnie nowy element, ludy germańskie czy słowiańskie raczej go nie znały. Można się tu doszukiwać pewnych pogańskich zwyczajów związanych z miodem, symbolem szczęścia i dobrobytu.
Obowiązkowa jest dekoracja święconki: kawałek wiecznie zielonego bukszpanu, nowo wyrosła rzeżucha - nasze symbole wiecznego życia, pokoju, odrodzenia.
Elementy tych wierzeń znalazły swoje miejsce w uroczystościach dotyczących najważniejszego święta żydowskiego, jakim jest Pascha, hebr. Pesah (przejście) obchodzonego na pamiątkę wyprowadzenia Żydów z Egiptu. Centralnym punktem obchodów tego święta była wigilia święta Pesah, kolacja zwana sederową, świąteczną. Na półmisku sederowym wykładało się 6 potraw, w określonym porządku: maca, zeroa, czyli kawałek na wpół upieczonego mięsa, przypominający pieczonego w pośpiechu baranka; bejca - gotowane na twardo jajko, marror chrzan-gorzkie zioła, charoset, słodka miazga z orzechów, miodu i migdałów i karpas - warzywa korzeń selera, liść cykorii, kawałek rzodkiewki lub pietruszki.
W chrześcijaństwie zwyczaj święcenia pokarmów pojawił się dopiero po upadku cesarstwa rzymskiego. Pierwsze zachowane świadectwa pochodzą z przełomu VII i VIII wieku. W trakcie Liturgii Paschalnej celebrowanej w wigilię Niedzieli Zmartwychwstania święcono baranka, którego następnie spożywano w świątyni.
Stopniowo zwiększała się liczba potraw, które zaczęto zanosić do domów, a nie spożywać w kościele. Następnie obrzędy wyprowadzono z kościołów - potrawy święcono w domach, albo w przydrożnych kapliczkach, wśród święconych pokarmów pojawił się nowy produkt, bez którego obecnie nie wyobrażamy sobie Świąt Wielkanocnych, czyli jajko. Na przełomie XVIII i XIX wieku zaczęto odchodzić od święcenia pokarmów w domach, ograniczano także ilość święconych potraw, do sześciu, potem siedmiu.
Co obecnie nosimy w koszyczku w WielkÄ… SobotÄ™? Jaka jest symbolika tych potraw?
Baranek - symbol Jezusa, i jego ofiary.
Jajka, pisanki - symbol nowego życia
Chleb - w pogaństwie symbol sytości i obfitości, obecnie symbol eucharystyczny.
Mięso (wędliny)- w pogaństwie symbol płodności, zdrowia i bogactwa, szczęścia.
Chrzan - pogański symbol zdrowia, siły fizycznej, traktowany także jako afrodyzjak, chrześcijanie rozumieli go jako symbol męki Jezusa.
Sól - pogańska ochrona przed duchami i chorobami, ma chronić przed zepsuciem.
Ciasta - to zupełnie nowy element, ludy germańskie czy słowiańskie raczej go nie znały. Można się tu doszukiwać pewnych pogańskich zwyczajów związanych z miodem, symbolem szczęścia i dobrobytu.
Obowiązkowa jest dekoracja święconki: kawałek wiecznie zielonego bukszpanu, nowo wyrosła rzeżucha - nasze symbole wiecznego życia, pokoju, odrodzenia.
agape
Warning: Missing argument 1 for OpenTable(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/article.php on line 228 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/themes/Wici/theme.php on line 267
Warning: Missing argument 2 for OpenTable(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/article.php on line 228 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/themes/Wici/theme.php on line 267
Warning: Missing argument 1 for OpenTable(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/article.php on line 246 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/themes/Wici/theme.php on line 267
Warning: Missing argument 2 for OpenTable(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/article.php on line 246 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/themes/Wici/theme.php on line 267
Warning: Missing argument 7 for DisplayTopic(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/comments.php on line 91 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/comments.php on line 477
Warning: Missing argument 8 for DisplayTopic(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/comments.php on line 91 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/comments.php on line 477
Warning: Missing argument 2 for OpenTable(), called in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/modules/News/comments.php on line 503 and defined in /home/klient.dhosting.pl/rafanoo/wici.info/public_html/themes/Wici/theme.php on line 267
Komentarze
|