Nie należy do szczególnie wysokich (według różnych źródeł ma od 359 do 368 m n.p.m.), z racji wyniosłego kształtu jest z daleka doskonale widoczna. Idących na szczyt od strony wsi Dobrzeszów tablica ostrzega, że znajdują się na terenie rezerwatu przyrody. Ochroną objęto prawie 25 hektarów lasu mieszanego, w którym najwięcej jodeł, sosen, brzóz, grabów, buków, dębów i klonów. Choć niektóre drzewa mają grubo ponad sto lat, to nie one są w tym rezerwacie najcenniejsze.

Wyniosła góra przed ponad tysiącem lat była miejscem kultu dla plemienia Wiślan. Jej szczyt został otoczony potrójnymi kamiennymi wałami, dochodzącymi do dwóch metrów wysokości. Świątynia miała około 100 m długości i 30 m szerokości, była więc znacznie mniejsza niż np. ośrodek kultu pogańskiego na Łyścu (Świętym Krzyżu). Zdaniem archeolog Eligii Gąssowskiej, przygotowującej właśnie wydanie książki "Świątynie pogańskie w Górach Świętokrzyskich", zbudowali ją dużym wysiłkiem plemiennym Wiślanie na około 200 lat przed podbojem tych ziem przez Polan i powstaniem państwa polskiego. - W celu obrony tradycji i więzi plemiennych przed rosnącym wpływem chrześcijaństwa - mówi Gąssowska.

Świątynia przestała istnieć w XI wieku. Archeolodzy w jej miejscu odkryli nie tylko kamienne wały, ale także ślady palenia ognisk. Ogień, który płonął tam na cześć Peruna, Światowida, Szwarożyca czy innych bogów czczonych przez naszych praprzodków musiał być widziany z bardzo daleka.

Wały, choć obecnie częściowo zarośnięte, przykryte ziemią i złotymi liśćmi, łatwo zauważyć gołym okiem. Od strony zachodniej można też zobaczyć wyrąbane w skałach stopnie, które stanowiły prawdopodobnie główne wejście do świątyni. W otoczonym wałami świętym kręgu znajduje się wiele sporej wielkości kamieni. - Jest to system kamiennych stelli, kamieni znaczących. Prawdopodobnie służyły do obserwacji astronomicznych - przypuszcza Eligia Gąssowska.

Już poza terenem wałów, od zachodniej strony, znajduje się kamień ze śladami uderzeń ostrym narzędziem. - To mogą być ślady topora, być może służył do zabijania zwierząt ofiarnych - mówi Gąssowska.

Jak tam trafić

Góra Dobrzeszowska znajduje się na terenie gminy Łopuszno, na niebieskim szlaku turystycznym Kuźniaki - Jóźwików - Sielpia. Z Kuźniaków jest tam około 5 km, a z Jóźwikowa 3 km. Aby dojechać samochodem, należy z drogi Kielce - Częstochowa skręcić w Snochowicach w prawo do Dobrzeszowa. Auto trzeba zostawić we wsi i przejść około kilometra.