Według przewodniczącego społecznego komitetu obchodów i znawcy twórczości pisarza prof. Mirosława Wójcika, Herling-Grudziński nie był zwolennikiem obchodów "koturnowych i patetycznych", ale kiedy po latach odwiedził Kielce i zrozumiał, że ma w tym mieście wiernych czytelników, nie krył wzruszenia.

Wójcik podkreślił, że Herling-Grudziński był kronikarzem wieku totalitaryzmu, patrzył na świat przez pryzmat etyczny, uczył odpowiedzialności, prawdy o tym, że tylko życie bezkompromisowe, wypełnione wiernością ideałom, jest jedynym życiem, które ma sens.

Obecna na uroczystości sekretarz Ambasady Włoskiej Laura Ranalli powiedziała, że Herling-Grudziński bliski był nie tylko Polakom, ale i Włochom, ponieważ oprócz bycia jednym z największych pisarzy i myślicieli literatury polskiej, był także obywatelem Zachodu i Neapolu. Przypomniała, że spędził we Włoszech 50 lat swojego życia i napisał tam ogromną część swych dzieł. Włochy winne są mu podwójny dług wdzięczności - po pierwsze za udział w walce pod Monte Cassino, a po drugie za wzbogacenie kultury swymi dziełami.

Obchody rocznicy urodzin pisarza trwają w Kielcach od soboty. Tego dnia odbyło się spotkanie czytelników z córką autora "Innego świata" Martą Herling i wybitnym znawcą jego twórczości prof. Włodzimierzem Boleckim. W niedzielę rocznicę uczcili krótkofalowcy, nadając okolicznościowy sygnał.

W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej przygotowano wystawę "Gustaw Herling-Grudziński - związki biografii i twórczości z Kielecczyzną". Twórczość Herlinga-Grudzińskiego będzie tematem czwartkowego "Głośnego Czytania Nocą" w Antykwariacie Naukowym im. Andrzeja Metzgera.

Pamięci pisarza poświęcony będzie czwartkowy rajd młodzieżowy PTTK oraz piątkowy "XX Jubileuszowy Maraton Pieszy Świętokrzyska Pięćdziesiątka" PTTK. Oba zakończą się w Suchedniowie, w którym również pisarz mieszkał w młodości.

Z okazji rocznicy wydano reprint "Kuźni Młodych" - pisma z 1935 roku, w którym debiutował Herling-Grudziński, oraz płytę z archiwalnymi wywiadami z pisarzem i fragmentami audycji poświęconych jego twórczości zarejestrowanymi w Radiu Kielce. Ukazał się także datownik i karta okolicznościowe Poczty Polskiej.

Gustaw Herling-Grudziński urodził się w 1919 roku w Kielcach (niektóre źródła podają, że w Skrzelczycach). W dzieciństwie mieszkał w Kielcach i Suchedniowie. Zadebiutował jako uczeń szóstej klasy artykułem "Świętokrzyzczyzna" na łamach ogólnopolskiego pisma "Kuźnia Młodych".

Po klęsce wrześniowej, w czasie próby przedostania się na Zachód został aresztowany przez NKWD. Skazany został na pobyt w Jarcewie, jednym z łagrów w okolicach Archangielska. Na wolność wydostał się w 1941 roku i wstąpił do armii Andersa, walczył później pod Monte Cassino i pod Anconą. Literackim świadectwem jego pobytu w łagrach stała się wydana w 1951 roku książka "Inny świat", która rozpoczęła też jego karierę pisarską.

Po zakończeniu wojny pisarz zdecydował się pozostać na Zachodzie. Był współtwórcą miesięcznika "Kultura", współpracował z londyńskimi "Wiadomościami" i Radiem Wolna Europa.

W 1991 roku pisarz odebrał w Kielcach tytuł Honorowego Obywatela Miasta. Zadedykował go ważnemu dla siebie pisarzowi- Stefanowi Żeromskiemu. Rodzinne miasto odwiedził jeszcze w 1997 roku. Zmarł 4 lipca 2000 roku w Neapolu.(PAP)