Kielce v.0.8

Kuchnia
Po czystej stronie mocy

 drukuj stron�
Kuchnia Åšwiat Kultura
Wys�ano dnia 22-04-2006 o godz. 12:00:00 przez pala2 21995

Można nazywać jÄ… jak siÄ™ chce: okowita, gorzaÅ‚ka, woda ognista, wódka. I można być pewnym, że siÄ™ nie pogniewa. Można zamykać jÄ… w karafkach i butelkach i trzymać po kilka sztuk w domu.

Można uszczknąć każdej po troszku i żadna nawet nie piÅ›nie z zazdroÅ›ci. Tym wódka różni siÄ™ od kobiety. Jednak gdy siÄ™ przeholuje, to rzuci. O ziemiÄ™.

SkÄ…d pochodzi?

TrwajÄ… spory historyków co do daty i miejsca powstania wódki. Jedni uważajÄ…, iż powstaÅ‚a w Polsce, inni - że w Rosji. My jednak skÅ‚onimy siÄ™ do tego, co twierdzi sÅ‚ynny smakosz Desmond Begg w swej wydanej w Wielkiej Brytanii książce "Wódka - przewodnik konesera". Begg pisze, że trunek zbliżony skÅ‚adem do wódki pierwsi zaczÄ™liÅ›my produkować my, a dopiero sto lat później Rosjanie. Jednak prawdziwy rozkwit produkcji wódki przypada na XIX i XX wiek, kiedy wschodnioeuropejskie destylarnie pracowaÅ‚y peÅ‚nÄ… parÄ….

Rodzaje wódek

Powszechnie uważa siÄ™, że wódki dzieli siÄ™ na czyste i kolorowe. Jednak podziaÅ‚ jest bardziej zÅ‚ożony. Ze stoickim spokojem można wyróżnić:

Wódki zwykÅ‚e, które produkuje siÄ™ z pszenicy, jÄ™czmienia, żyta, owsa, gryki lub ziemniaków albo mieszaniny tych wszystkich skÅ‚adników. Wódki takie zawierajÄ… co najmniej 32% alkoholu, a wzmocnione spirytusem - nie mniej niż 38.

Wódki owocowe otrzymywane gÅ‚ównie z miąższu owoców pestkowych, takich jak wiÅ›nie, Å›liwki, mirabelki, morele, brzoskwinie i jagody. Minimalna zawartość alkoholu w wódkach owocowych wynosi 40%. Najbardziej znanym w Polsce przedstawicielem tego gatunku jest Å›liwowica, która kopie z mocÄ… 70 wolt.

Wódki z jabÅ‚ek i gruszek. Najpopularniejszym przedstawicielem wódki z jabÅ‚ek jest calvados, natomiast najsÅ‚awniejsze wódki z gruszek to williamsbrine, williams lub williams-christ. W tego typu napojach zawartość alkoholu siÄ™ga 40-50%.

Wódki korzenne i roÅ›linne otrzymuje siÄ™ z egzotycznych roÅ›lin i korzeni ryżu, agawy, anyżku, itp. Zalicza siÄ™ do nich rum, arak, czy chociażby sake. Wódki te majÄ… różnÄ… zawartość alkoholu, od kilkunastu do kilkudziesiÄ™ciu procent. Niektóre - jak np. sake - można podawać na ciepÅ‚o.

Jednak na taki podziaÅ‚ nigdy nie zgodzi siÄ™ żaden szanujÄ…cy siÄ™ Polak. WedÅ‚ug naszych norm wódka jest otrzymywana ze zboża i ziemniaka. I basta!

Specjalistki od wódki

Zanim wódka opuÅ›ci gorzelniÄ™, poddaje siÄ™ jÄ… testom smakowym. Podobnie jak winnice, gorzelnie zatrudniajÄ… kiperów. Z jednÄ… różnicÄ… - w gorzelniach mężczyźni w ogóle nie testujÄ… wódki - zajmujÄ… siÄ™ tym kobiety. To oczywisty skandal, ale jak wyjaÅ›niajÄ… producenci, kobiety sÄ… w tym lepsze. MajÄ… lepszy wÄ™ch i smak, sÄ… bardziej wyczulone na wódczane niuanse. MogÅ‚oby siÄ™ wydawać, że w takim razie non stop chodzÄ… uÅ›miechniÄ™te od ucha do ucha. BÅ‚Ä…d. Wódki w ogóle siÄ™ nie pije. Jest wÄ…chana i kosztowana. Po wprowadzeniu do ust maÅ‚ej iloÅ›ci wypluwa siÄ™ jÄ…. I to jest kolejny skandal.

Dlaczego czasem dobrze wypić?

Kieliszek alkoholu dziennie wpÅ‚ywa dobrze na samopoczucie i zdrowie, ponieważ alkohol rozszerza naczynia krwionoÅ›ne. To powoduje lepszÄ… pracÄ™ ukÅ‚adu krwionoÅ›nego, w tym serca. Alkohol także rozluźnia, czyli dziaÅ‚a przeciwstresowo. W grupie osób pijÄ…cych systematycznie, ale maÅ‚o, obserwujemy znacznie mniejszÄ… umieralność na serce i choroby krążenia. Należy jednak pamiÄ™tać, że nadmiar alkoholu powoduje skutki odwrotne - prowadzi do chorób ukÅ‚adu krążenia i wÄ…troby.

W co pakować?

OczywiÅ›cie wódka najczęściej wystÄ™puje w szklanych butelkach. Jednak można też zetknąć siÄ™ z wódkÄ… wlanÄ… w butelki plastikowe. Tak zapakowanÄ… znajdziemy na lotniskach i w pokojach hotelowych. GorzaÅ‚kÄ™ można też kupić w puszce (w postaci drinka). Jednak spece od savoir-vivre'u sÄ… zgodni co do tego, że wódki w opakowaniu innym niż szklane nie powinno siÄ™ stawiać na stole - w ten sposób można jÄ… przechowywać jedynie na wÅ‚asny użytek. I to schowanÄ… gdzieÅ› w przepastnych czeluÅ›ciach barku.

Jak przechowywać?

Jeżeli chce siÄ™ docenić smak wódki, pod żadnym pozorem nie można jej wkÅ‚adać do zamrażalnika. WódkÄ™ powinno siÄ™ przechowywać w butelkach na dolnej póÅ‚ce lodówki. Najlepiej podawać jÄ… schÅ‚odzonÄ… do 4-8 stopni. Na kieliszku powinien powstawać delikatny szron. Wódki nie powinno siÄ™ chÅ‚odzić poniżej tej temperatury, bo przesadnie zmrożona traci swój charakterystyczny smak. Można jÄ… przechowywać również w karafce, ale ta zazwyczaj nie jest tak szczelna jak butelka. Po prostu z czasem alkohol z niej wyparuje.

Kac?

Z medycznego punktu widzenia kac jest spowodowany przez trujÄ…cy aldehyd octowy. Etanol, który jest podstawowym skÅ‚adnikiem alkoholu, wchÅ‚oniÄ™ty przez jelito trafia wraz z krwiÄ… do wÄ…troby. Tam jest przeksztaÅ‚cany wÅ‚aÅ›nie w aldehyd octowy, a dalej w kwas octowy. Ten, po uprzednim przejÅ›ciu przez nerki, jest wydalany z organizmu. Krótko mówiÄ…c, im wolniej wydalany jest kwas a szybciej produkowany aldehyd, tym wiÄ™kszego mamy kaca.

Na rynku istnieje wiele Å›rodków na tÄ™ przykrÄ… dolegliwość. W barach można kupić alibi, w aptekach 2kc, alkaseltzer lub inne specyfiki. Wszyscy producenci zapewniajÄ…, że ich Å›rodki sÄ… najlepsze na Å›wiecie i że kac minie, jak rÄ™kÄ… odjÄ…Å‚. SÄ… też domowe metody na pozbycie siÄ™ mÄ™czÄ…cych objawów.

CaÅ‚y szereg porad na ten temat można znaleźć w internecie. Na przykÅ‚ad na stronach magazynu "Samo Zdrowie" (nr 1/2001) czytamy, że przy kacu-gigancie najlepiej porzÄ…dnie wypocząć, zażyć witaminÄ™ B kompleks (100 mg) i witaminÄ™ C (1000 mg), niezbÄ™dne do szybkiej regeneracji nadwÄ…tlonych alkoholem siÅ‚. WedÅ‚ug miesiÄ™cznika dobrze też jest zjeść dużą porcjÄ™ jajecznicy. I oczywiÅ›cie pić dużo napojów.

Co z podróbami?

WedÅ‚ug różnych szacunków na naszym rynku krąży od kilkunastu do 25% podrabianej wódki. Może czaić siÄ™ w niej wszystko. Sole metali ciężkich i fuzle, czyli odpady techniczne, jak brud, kurz i osad, to tylko niektóre z niepożądanych dodatków. Jednak najwiÄ™kszym zagrożeniem, które może na nas czekać w podrabianej wódce, jest metanol, czyli trujÄ…cy alkohol drzewny. Wypicie już 50 ml metanolu może prowadzić do Å›mierci. Zagrożenie jest tym wiÄ™ksze, że nie da siÄ™ go odróżnić domowÄ… metodÄ… od etanolu - w smaku jest taki sam. Jednak wchÅ‚anianie metanolu jest o wiele szybsze. PeÅ‚ne wchÅ‚oniÄ™cie nastÄ™puje już po 30-60 minutach od wypicia. Pierwsze niekorzystne objawy wystÄ™pujÄ… zazwyczaj po kilku godzinach.

Pojawia siÄ™ zaburzenie oddechu, może dojść do utraty wzroku. CzÄ™sto osoba, która piÅ‚a metanol nie jest w stanie sama rozpoznać zatrucia. Jeżeli pojawiajÄ… siÄ™ jakiekolwiek wÄ…tpliwoÅ›ci co do stanu zdrowia po wypiciu alkoholu, należy natychmiast skontaktować siÄ™ z lekarzem.

Jak wybrać ulubioną?

Smak okowity dobierzesz przeprowadzajÄ…c prosty test. Przede wszystkim nie wolno ci schÅ‚adzać wódki, którÄ… masz zamiar testować. A to dlatego, że w temperaturach bliskich zera stopni jej smak jest nierozpoznawalny. Wódka powinna mieć temperaturÄ™ pokojowÄ…. Wtedy najlepiej rozchodzi siÄ™ jej aromat i najlepiej wyczuwalny jest smak.

Podczas wyboru trunku sprawdza siÄ™ zasada, że im lepszy, tym droższy. Wynika to z procesu technologicznego i użytego do produkcji surowca. NajlepszÄ… wódkÄ… jest ta, która leżakowaÅ‚a przez dÅ‚ugi czas, a spirytus z którego jÄ… zrobiono byÅ‚ kilkakrotnie destylowany. Wiadomo, że takie przygotowanie wódki podnosi jej koszt, a co za tym idzie, cenÄ™ w sklepie. Mamy za to pewność, że pijemy najczystszÄ… postać trunku. Zatem jeżeli ciepÅ‚a wódka cuchnie siarÄ… i smakuje jak stary kapeć, to lepiej zmienić jÄ… na innÄ….

Gdzie pić?


Z badaÅ„ socjologów wynika, że coraz wiÄ™cej mÅ‚odzieży, szczególnie ze starszych klas licealnych, pije napoje wysokoalkoholowe w domach i na prywatkach. Daje siÄ™ też zauważyć trend rosyjski, tzn. wódka i do tego zakÄ…ska. Na stole stawia siÄ™ póÅ‚misek z wÄ™dlinami. Ten zwyczaj zaczyna jednak trochÄ™ podupadać i na jego miejsce wchodzi nowy. Coraz modniejsze jest picie w restauracjach etnicznych, gdzie smak wódki miesza siÄ™ z egzotycznymi potrawami.

Jak pić?

Przede wszystkim nigdy nie powinno siÄ™ pić alkoholu bezpoÅ›rednio z butelki, czyli z gwinta, rury, batuty, partytury. Do picia wódki sÅ‚użą kieliszki. SÄ… różnych rozmiarów i objÄ™toÅ›ci. Najpopularniejsze to te, które mieszczÄ… 25 i 50 gramów, choć o te ostatnie coraz trudniej w knajpach - barman przeważnie naleje ci 40 gramów. KsztaÅ‚t kieliszka też jest bardzo ważny. Kieliszek do wódki powinien być maÅ‚y, a nie - dajmy na to - rozmiarów takich jak kieliszek do wina.

Czym zagryzać?

Za czasów PRL nie można byÅ‚o siÄ™ po prostu napić wódki w knajpie. Trzeba byÅ‚o zamówić też coÅ› do jedzenia. MiaÅ‚o to zapobiegać przeksztaÅ‚caniu restauracji wyÅ‚Ä…cznie w miejsca popijaw i Å‚agodzić polskie obyczaje, które nakazywaÅ‚y "przepchnąć wszystko przez bufet", czyli zaÅ‚atwić przy wódce. SetkÄ™ bez konsumpcji można byÅ‚o wypić tylko przy barze, ale z tego restauracja utrzymać siÄ™ nie mogÅ‚a.

To już oczywiÅ›cie przeszÅ‚ość, ale warto pamiÄ™tać, że podczas picia warto jeść. Ma to ogromny wpÅ‚yw na rozkÅ‚adanie alkoholu w organizmie i może znacznie przedÅ‚użyć imprezÄ™. NajlepszÄ… zakÄ…skÄ… do wódki sÄ… potrawy tÅ‚uste. Im bogatszy w ten skÅ‚adnik jest posiÅ‚ek, tym wiÄ™cej czasu zajmuje proces wchÅ‚aniania go, a wraz z nim alkoholu. Różnica pomiÄ™dzy mężczyznÄ…, który piÅ‚ na czczo, a tym, który w trakcie imprezy jadÅ‚, jest taka, że ten drugi trzy razy dÅ‚użej bÄ™dzie siÄ™ cieszyÅ‚ towarzystwem piÄ™knych paÅ„. Poza tym badania wykazujÄ…, że spożywanie posiÅ‚ków w trakcie picia zwiÄ™ksza ochronÄ™ organizmu, ponieważ alkohol jest wolniej wchÅ‚aniany, co ogranicza jego destrukcyjne dziaÅ‚anie.

Ile pijemy?

WedÅ‚ug badaÅ„ dostÄ™pnych na stronach internetowych PaÅ„stwowej Agencji RozwiÄ…zywania Problemów Alkoholowych, alkohol pije 81% obywateli naszego kraju, a ogólne spożycie w 2003 r. wynosiÅ‚o 7,86 litra czystego spirytusu (100%) na osobÄ™. Daje to okoÅ‚o 10 póÅ‚litrowych butelek wódki, czyli niecaÅ‚Ä… butelkÄ™ miesiÄ™cznie, co z kolei daje ćwierć kieliszka dziennie. WiÄ™cej od nas pijÄ… chociażby Holendrzy, o Rosjanach nie wspominajÄ…c.

Co siÄ™ dzieje, gdy pijemy?

0,3-0,5 promila we krwi. W tym stanie widzimy wszystko mniej krytycznie i bardziej euforycznie. Wprawdzie oko dostrzega coraz gorzej ksztaÅ‚ty, a mózg ma problem z rozróżnianiem odlegÅ‚oÅ›ci, jednak wyraźnie wzrasta poczucie odwagi. Nawet najbardziej nieÅ›miaÅ‚y mężczyzna zaczyna mieć szansÄ™ na poderwanie miÅ‚oÅ›ci życia.

0,5-0,7 promila we krwi. Wstając z krzesła można coś zrzucić ze stołu. W tym stanie występują zaburzenia sprawności ruchowej i słowotok. Mniej realnie oceniamy własne możliwości. Może też wystąpić syndrom tak zwanego: Co? Ja nie dam rady?

0,7-2 promile we krwi. W tym stanie najlepiej zamówić taksówkÄ™ i pojechać do domu. Utrzymanie równowagi graniczy z cudem, wystÄ™puje zauważalny spadek sprawnoÅ›ci intelektualnej. Podnosi siÄ™ ciÅ›nienie krwi i ogólna drażliwość.

2-3 promile we krwi. Pojawiają się istotne zaburzenia mowy. Utrzymanie się na nogach jest problemem nie do przejścia.

3-4 promile we krwi. CzÅ‚owieka w tym stanie można przyrównać do worka z cementem. Znacznie obniża siÄ™ ciÅ›nienie krwi i ciepÅ‚ota ciaÅ‚a. Odruchy fizjologiczne sÄ… poza kontrolÄ….

Powyżej 4 promili we krwi. Dla znakomitej większości obywateli jest to dawka śmiertelna.

Alkohol wypity nawet w maÅ‚ej iloÅ›ci powoduje spowolnienie reakcji, uodpornienie na ból i utrudnia odczuwanie temperatury. Dlatego pod żadnym pozorem po wypiciu nie powinno siÄ™:
- wsiadać za kóÅ‚ko,
- obsługiwać urządzeń elektrycznych, mechanicznych i innych,
- pływać.

Nie piją, a żyją

Chociaż trudno w to uwierzyć, sÄ… takie kraje, gdzie nie pije siÄ™ wódki. Ba, nie pije siÄ™ alkoholu w ogóle. Ograniczeniem jest tutaj religia. Na przykÅ‚ad w paÅ„stwach wyznaniowych takich jak Iran, Arabia Saudyjska czy Kuwejt spożywanie alkoholu jest caÅ‚kowicie zabronione przez prawo koraniczne, tzw. szariat. Niedawno zakaz spożywania wprowadzono też w póÅ‚nocnej części Nigerii. Również wyznawcy Buddy (m. in. z Indii, Chin i Tybetu) nie pijÄ… alkoholu. Picie zakazuje im ostatnie z piÄ™ciu przykazaÅ„ Buddy. W hinduzizmie z kolei zakaz picia dotyczy przedstawicieli wyższych kast, których obowiÄ…zuje wegetarianizm. Wprawdzie prawo zlikwidowaÅ‚o w Indiach podziaÅ‚ na kasty, jednak jest on dalej bardzo silnie zakorzeniony w spoÅ‚eczeÅ„stwie. W Polsce osoby niepijÄ…ce to zazwyczaj byli alkoholicy, ludzie bardzo religijni oraz ci, którym alkohol zwyczajnie nie smakuje.


Michał Płowecki, www.o2.pl


Komentarze

Komentowanie niedozwolone dla anonimowego u�ytkownika, prosze sie zarejestrowa�

Anonim 20-02-2011 o godz. 23:22:35
Swietne, sporo sie dowiedzialam. Tak wlasnie czulam, ze wodki nie wolno trzymac w zamrazalniku. Mieszkam we Francji i sporo moich francuskich znajomych niestety tak wlasnie robi. Teraz wiem na mur, ze mam racje, dzieki!
Error connecting to mysql