Najstarsze ślady prowadzą do starożytnego państwa Sumerów w Mezopotamii, 6 tysięcy lat temu, gdzie zapoczątkowano produkcję piwa (tak naprawdę nie było to do końca piwo - raczej napój z fermentowanego w wodzie chleba, co przypominało bardziej dzisiejszy kwas chlebowy).

Badania naukowców wykazują, że sposób wytwarzania trunku odkryto raczej przez przypadek. Następnie pałeczkę przejęli Babilończycy, którzy potrafili wytwarzać 20 gatunków piwa. W Egipcie, Rzymie i Grecji ten "szlachetny napój" produkowany był głównie przez kobiety, a spożycie było nadzwyczaj popularne w rejonach ubogich w wino.

W średniowieczu natomiast browarnictwem zajmowali się mnisi - ulepszali technologie, polepszali receptury. To właśnie zakonnicy jako pierwsi użyli chmielu zamiast mieszanki ziół. Przepisy kościelne nie zabraniały picia piwa podczas postu, dlatego cieszyło się ono wielką popularnością kiedy dieta była uboga w składniki mineralne i witaminy. Nadwyżkę piwa sprzedawano, co przynosiło znaczne dochody.

W późniejszym okresie wytwórstwem zajmowano się również poza murami zakonów - w 1500 roku w samym tylko Hamburgu istniało ponad 600 browarów. Eksport był tak ogromny, że część produkcji trafiała nawet do Indii. Najważniejszym wydarzeniem było ustalenie przez księcia bawarskiego Wilhelma IV prawa (obowiązującego do dziś), które głosiło, że piwo produkowane może być jedynie z wody, jęczmienia i chmielu (obecnie dodaje się jeszcze drożdży).

Produkcja, czyli jak to siÄ™ robi

Produkcja podzielona jest na kilka etapów - na początek namacza się jęczmień, powoduje kiełkowanie nasion a następnie odsącza i suszy - powstaje tzw. słód, który jest z kolei mielony i mieszany ze składnikami niesłodowymi i wodą, tworząc brzeczkę. Dodaje się chmiel, odfiltrowuje, chłodzi, napowietrza i rozpoczyna proces fermentacji - w zależności od użytych drożdży i dodatkowych składników powstają różne rodzaje piwa. Od stopnia rozcieńczenia zależy procentowość trunku - od 3% do nawet ponad 6% (co ciekawe, np. w Anglii piwa nie dzieli się na pełne, mocne i słabe - najważniejszy jest jak najlepszy smak, a moc to sprawa drugorzędna). Potem tylko leżakowanie, filtrowanie i mamy gotowy napój rozlewany do beczek, puszek lub butelek.

W każdym większym monopolowym czy supermarkecie piwa zajmują całe alejki - można przebierać w najróżniejszych smakach, opakowaniach i krajach produkcji. Oprócz popularnych marek można spotkać też pewnego rodzaju "eksperymenty", chociażby piwo imbirowe z dodatkiem cynamonu Gingers lub piwa smakowe jak Freeq czy Reds (które pojawiały się w naszym serwisie w dziale Testownia). Niestety zdarzają się też wpadki jak choćby Buddies (je również mieliśmy nieprzyjemność testować), które są na szczęście znikomym procentem dostępnych trunków.

Kulturalne piwko

Piwo jest częścią kultury. Kiepski pije piwo "Mocne Full". Piwo w reklamach jest prezentowane jako spoiwo męskiej przyjaźni lub sposób na podryw. Zazwyczaj jednak pokazywane jest na tle pięknej dzikiej przyrody - podczas połowu ryb, niebezpiecznej wycieczki w Tatry czy wyprawy do serca puszczy pełnej żubrów. Zabawne, jak przeznaczenie tego złotego, szlachetnego trunku zmienia grupę docelową wraz z ceną. Być może piwa z górnej półki doświadczają męskich wycieczek na polowanie, ale te firmowane przez supermarkety zazwyczaj pod supermarketami kończą, razem z pijącymi je dżentelmenami.

SÅ‚owniczek piwosza

W zależności od składników, drożdży i proporcji uzyskuje się odmienne rodzaje piwa. Te z górnej fermentacji są zazwyczaj jasne, dobrze nasycone dwutlenkiem węgla i mają ostry smak, chociaż płytszy niż te z fermentacji dolnej.

Piwa górnej fermentacji:

stout - ciemne, prawie czarne piwo, uzyskiwane ze skarmelizowanego słodu z dodatkiem słodu pszenicznego, o ciężkim, słodko-gorzkawym smaku. Jego najsławniejszym przedstawicielem jest Guinness.

ale - ciemnobrązowe lub jasnobrązowe piwa uzyskiwane z mieszanki słodu zwykłego i skarmelizowanego o smaku od bardzo gorzkiego do słodkawego.

bitter - tradycyjnie piwo pite w angielskich pubach - odmiana ale'a o ciemnobursztynowej barwie i gorzkim, całkowicie pozbawionym słodyczy smaku.

porter - tradycyjnie mieszanka 1/3 ale'a, bittera i stouta z dodatkiem spirytusu i korzeni. W Polsce tym mianem opatruje się ciemne, korzenne piwa o słodkawym posmaku. Powszechnie stosowana jest także domieszka ciemnego i gorzkiego słodu monachijskiego.

piwo trapistów - piwo tzw. klasztorne, wytwarzane z ciemnego słodu, bardzo mocno chmielone. Warzone obecnie jedynie w pięciu browarach w Belgii i jednym w Holandii.

piwo czerwone - popularne w Belgii, Australii i we Francji - lekko słodkawe piwo z nieskarmelizowanego słodu, ale robione metodą górnej fermentacji.

Piwa dolnej fermentacji:
pilsner - tradycyjne piwo, do produkcji którego użyto tylko słodu jęczmiennego, chmielu, wody i drożdży. Piwa te są gorzkie, o ostrym, zdecydowanym smaku i jasnobursztynowej barwie. Nazwa pochodzi od miasta, w którym po raz pierwszy rozpoczęto produkcję piwa dolnej fermentacji - czeskiego Pilzna. Typowy przykład to Pilsner Urquell (Plzensky Prazdroj).

lager - piwo produkowane tak jak pilsner, ale zwykle z dodatkiem cukru i czasami słodu pszenicznego i kukurydzianego. Do lagerów dodaje się często znacznie mniej ekstraktu chmielowego a trwałość podnosi się dzięki sztucznym środkom konserwującym. Lagery są słabsze od pilsnerów i mają łagodniejszy smak. Typowy przykład to amerykański Budweiser.

ice lager - piwo fermentowane i filtrowane w bardzo niskiej temperaturze z małym dodatkiem chmielu. Uzyskuje się bardzo klarowne piwa, które można przechowywać w białych butelkach. Piwa te są niemal bezsmakowe, bardzo popularne w USA i Meksyku. Typowy przykład - Corona i Ice Bud.

Bez względu na to, czy pijesz je z powodu ceny, tradycji, obwarowań kulturowych czy przyzwyczajenia - tego smaku nie pomylisz z żadnym innym. I na pewno za 100 lat na całym świecie będzie smakować tak samo.