Fibule, czyli ozdobne kobiece zapinki, noże, naczynia, a nawet znakomicie zachowane kościane pałeczki do gry sprzed 2 tys. lat. Takich bezcennych przedmiotów ekipa arecheologów znalazła prawie pół tysiąca.

Prawdopodobnie byli to osadnicy z terenów dzisiejszej Hiszpanii. Wśród unikatowych znalezisk są denary z I, II wieku naszej ery. Pod ziemią znajdowały sie też bardzo dobrze zachowane fragmenty uzbrojenia, groty do włóczni, strzał, czy tak zwanej półkosy. Ziemia w Pełczyskach to kopalnia wiedzy o życiu i obyczajach ludów starożytnych. Miejszkańcy dumni są z tego, że mogą być obserwatorami odkrywania historii i to sprzed tysięcy lat.

A ostatnio wykopano monetę wybitą w Samarkandzie z IX wieku naszej ery, fragment naczynia ze swastyką sprzed 2 tys. lat oraz grób wojownika. Urna zawiera nie tylko szczątki, ale też żelazne elementy miecza i włóczni. Równie cenne jest także odkrycie całej osady i cmentarzyska. W jednym z nich znajduje się szkielet kobiety.

Do tej pory w Polsce południowej odkryto 3 takie groby, 2 w Pełczyskach. Dlatego zdumiewające znaleziska, których dokonano w ostatnich latach, stawiają Pełczyska w rzędzie najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce.