Naukowcy z dwóch zespołów niezależnie wykazali, że jest ona związana z tzw. pamięcią roboczą, zwaną też pamięcią krótkotrwałą.

W uproszczeniu można powiedzieć, że pamięć robocza jest podstawą naszych procesów psychicznych. Informacje sĄ w niej wprawdzie składowane na krótki czas, rzędu minut, jednak tylko te informacje mogą być potem wykorzystane i utrwalone w postaci pamięci długotrwałej.

Ludzie różnią się pojemnością pamięci roboczej. Na przykład po krótkim przyjrzeniu się danemu obiektowi - zbiorowi kolorowych kropek czy linii biegnących w różnych kierunkach - większość ludzi jest w stanie na krótko zapamiętać trzy do czterech szczegółów. Gdy podobny obraz zostanie im przedstawiony nieco później, są w stanie rozpoznać, czy 3-4 kropki lub linie są identyczne z poprzednim obrazkiem.

Jednak niektórzy ludzie zapamiętują tylko jeden lub dwa szczegóły, a jeszcze inni mogą zapamiętać ich aż pięć.

Naukowcy uważają, że pojemność wzrokowej pamięci krótkotrwałej ma wpływ na inteligencję. Lepsza zdolność zatrzymywania w pamięci obrazów jest wiązana z lepszą zdolnością rozumowania i rozwiązywania problemów.

Zazwyczaj pojemność pamięci roboczej ocenia się z użyciem prostych testów psychologicznych.

W najnowszych badaniach naukowcy posłużyli się jednak nowoczesnymi metodami badania aktywności mózgu. Zespół z Uniwersytetu Stanu Oregon wykorzystał w tym celu badanie elektrycznej aktywności mózgu za pośrednictwem elektrod przyczepionych do skóry głowy. Zespół z Uniwersytetu Vanderbilta w Nashville w stanie Tennessee zastosował funkcjonalny rezonans magnetyczny.

W czasie badania pacjenci wykonywali zadanie, które wymagało krótkotrwałego zapamiętania układu kolorowych kropek.

W obydwu przypadkach okazało się, że pojemność pamięci roboczej zależała od jednej małej struktury w tylnej części kory ciemieniowej.

Te wyniki zaskoczyły naukowców. Zadanie wymagało przecież zapamiętania wielu różnych szczegółów na temat każdego obiektu, m.in. innymi jego położenia w przestrzeni i koloru. Można by się więc spodziewać, że w czasie krótkotrwałego zapamiętywania bodźców wzrokowych zaangażowane zostaną różne części mózgu.

Ich zdaniem najnowsze wyniki wskazują, że ten niewielki obszar jest tzw. "wąskim gardłem" ludzkiej inteligencji, które może ograniczać nasze zdolności umysłowe. Jak podkreślają, chodzi tu tylko o jeden z aspektów inteligencji, inne jej składowe są bowiem zależne od innych części mózgu.

Dokładne wyniki publikuje pismo "Nature".